In mijn praktijk ontmoet ik regelmatig mensen die niet voor zichzelf, maar voor hun partner hulp vragen.
,,Mijn man blowt de hele dag, kunt u daar niet iets aan doen?”
,,Mijn vrouw drinkt zoveel, kunt u niet eens met haar gaan praten?”
Mijn antwoord is altijd ‘nee, ik kan niets voor u doen’. Want als het gaat om verslaving is er maar een persoon die daarop kan acteren: de verslaafde zelf. Zijn of haar motivatie om de verslaving aan te pakken is de absolute voorwaarde. Zonder die motivatie begint ook een coach helemaal niets.
Dat wil niet zeggen dat zo’n partner dan teleurgesteld mijn praktijk hoeft te verlaten. Ik heb als coach ook die partner iets te bieden. Namelijk zichzelf. De partner kan namelijk zelf heel veel doen in haar of zijn relatie met een verslaafde. Eigen grenzen stellen bijvoorbeeld. Of zich afvragen in hoeverre hij of zij het leven wil laten bepalen door de verslaafde.
Een partner kan in een relatie ongewild verslaafd zijn geraakt aan de verslaafde. Een verslaving ontwikkelt zich vaak geleidelijk. In het begin is er niet zoveel aan de hand. De partner gokt wel eens, drinkt wat, blowt wat, snuift een beetje, kijkt wel eens porno, wil vaak seks, maakt overuren op zijn of haar werk, eet veel of juist weinig.
Van lieverlee wordt het gedrag van de partner steeds intenser. Het wordt niet wel eens, maar altijd. Elke dag. De partner realiseert zich op een gegeven moment dat het geen leven meer is in zo’n relatie. Verzoeken aan de verslaafde om ermee op te houden of te minderen worden genegeerd. Het voorstel om in behandeling te gaan wordt afgewezen.
Wat kan de partner nu nog doen? Naar de verslavingscoach stappen is een optie, om samen naar mogelijkheden te kijken. Als de verslaafde niet in beweging is te krijgen, kan de partner onderzoeken wat zijn of haar positie is.
In hoeverre maakt de partner het mogelijk om de verslaafde te geven wat hij of zij wil? Haalt de partner drank, coke of porno in huis? Dat gebeurt vaker dan je denkt. De centrale vraag is of de partner daarmee zijn of haar eigen grenzen overschrijdt om de verslaafde verslaafd te laten blijven.
Als de partner zich ervan bewust wordt zelf een rol te spelen in de instandhouding van de verslaving is het tijd om vervolgvragen te stellen. Wil de partner bij de verslaafde blijven? Welke prijs heeft het behoud van die relatie? Welke prijs betaalt de partner als de relatie wordt beëindigd? Als die prijs te hoog is, of niet gewenst, welke voorwaarden kan de partner dan aan de verslaafde stellen om de relatie voort te zetten?
Het gaat hier altijd om de keuze van de partner. De taak van de verslavingscoach is slechts om niet-oordelend de relatie met de verslaafde in beeld te brengen en de consequenties van wel of niet ermee stoppen helder te krijgen.
Feit is dat de verslaafde zelf niets aan de situatie zal veranderen als hij of zij niet de interne motivatie heeft om er iets aan te doen. Feit is ook dat de partner daarmee heeft te dealen. Vertrekken of blijven. En als er wordt gekozen voor blijven is de vraag onder welke voorwaarden. Vervolgens is het zaak voor de partner om die voorwaarden serieus te nemen.
Verslaafden zijn gewend dat er voorwaarden aan ze worden gesteld. Maar ze weten ook dat het weinig consequenties heeft als ze zich niet aan die voorwaarden houden. Het is aan de partner om zichzelf serieus te nemen door een grens te stellen en de consequentie te nemen als de verslaafde die grens overschrijdt. De verslavingscoach kan daarbij goede ondersteuning bieden.
